Pod angielską definicją „zero waste” kryje się po prostu „zero marnowania”. Ta idea odnosi się do stylu życia. Zasadniczym założeniem zero waste jest niemarnowanie czegoś, co można jeszcze wykorzystać. Celem koncepcji zero waste jest ograniczenie marnowania żywności oraz produkcji odpadów, tym samym ochrona środowiska naturalnego. Strategia zero waste to określenie zbyt szumne. Każdy z nas, dzięki dokonywanym na co dzień wyborom, może dołożyć własną cegiełkę do rozwiązania globalnego problemu i pomóc w eliminowaniu nadmiernego konsumpcjonizmu.
Spis treści
Zasady zero waste- czym się kierować?
Filozofia zero waste sprowadza się do kilku prostych reguł:
- odmawiaj
- ograniczaj
- wykorzystaj ponownie
- recyklinguj
- kompostuj
Zero waste polega na naprawianiu zamiast kupowania nowych rzeczy. Stawiaj na jakość, nie na ilość. Ruchom zero waste chodzi m.in. o ograniczenie ilości odpadów i o ile zero odpadów może być problemem, o tyle ich generowanie ich mniejszej ilości jest w naszym zasięgu. Dlatego ogranicz używanie plastikowych opakowań, dzięki temu wygenerujesz mniej plastikowych odpadów, które są trudniejsze w utylizacji. Używaj wielorazowych opakowań lub sięgaj po opakowania zero waste np. bawełniane torby lub staromodne siatki czy woreczki na warzywa (tzw. worki zero waste), a nawet papier. W kuchni wykorzystuj wszystkie składniki lub resztki potrawy do ostatniej kropli i ostatniego kęsa. Sprawdź aplikacje do ratowania jedzenia i zobacz, jak w łatwy sposób możesz niedrogo zjeść coś pysznego, wesprzeć lokalne knajpki, jednocześnie nie marnując jedzenia. Sięgaj po kosmetyki zero waste, bazujące na składnikach naturalnych i opakowaniach nadających się do recyclingu. Oszczędzaj wodę i energię. Gdy podczas prysznica się namydlasz lub szorujesz zęby, zakręć wodę. Gdy wychodzisz z pokoju, gaś światło. Często te drobne nawyki, które po kilku razach staną się dla Ciebie codziennością, mają ogromne znaczenie dla całej planety, ale uwaga- również dla Twojego portfela. Zadbaj również o planowanie wydatków, a zdziwisz się, jakie oszczędności możesz wygenerować dzięki takim zakupom zero waste.
Wdrażanie zero waste nie jest wcale takie trudne, jak może się z pozoru wydawać. Rozwiązań zero waste jest całkiem sporo, możesz na początek wybrać te reguły zero waste, które sprawią Ci najmniej trudności.
Jaka jest geneza ruchu zero waste?
Koncepcja zero waste posiada dwa znaczenia. Jedno obejmuje styl życia, którego celem jest zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów. Ruchy zero waste wskazują równolegle na drugie znaczenie, które odnosi się do podejścia do gospodarki i stworzenia takiego systemu, którego obieg będzie zamknięty- gdzie wykorzystuje się zasoby, zamiast generowania odpadów. Choć samo pojęcie zero waste ma starszą genezę, za początek ruchu zero waste przyjmuje się wydaną w 2008 r. książkę Bei Johnson „Zero Waste Home”. To dzięki niej idea zdobyła międzynarodową popularność. Implementacje zero waste to też współpraca zespołowa. Dziś szereg globalnych działań zero waste podejmują różnego rodzaju stowarzyszenia zero waste, m.in. Zero Waste Institute, Zero Waste International Alliance (ZWIA), Zero Waste Europe, Zero Waste Detroit etc
Zero Waste Institute np. promuje koncepcję „zero odpadów”, wskazując na taki wzorzec projektowania produktów, by mogły zostać użyte wielokrotnie. Z kolei Zero Waste Detroit to lokalna koalicja, na którą składa się ponad 20 organizacji- społecznych, ekologicznych i takich, które działają na rzecz sprawiedliwości ekologicznej. Jej celem jest przejście miasta na taki system zarządzania odpadami, który promować będzie recycling oraz ich odzyskiwanie. Organizacją zero waste na naszym rodzimym gruncie jest z kolei Polskie Stowarzyszenie Zero Waste.
Idea less waste- co to jest i dla kogo?
Strategia zero waste niektórym z nas może wydawać się zbyt radykalna, a przez to trudna do wdrożenia w codzienne życie. Idea less waste jest nieco mniej wymagającym wariantem zero waste i w praktyce oznacza po prostu ograniczanie wyrzucanych rzeczy, w tym żywności, zamiast całkowitego ich wyeliminowania, co w praktyce mogłoby okazać się niemożliwe. To świetne rozwiązanie dla osób, które dopiero zaczynają interesować się tematyką ekologii i chcą postawić w niej swoje pierwsze kroki. Na początek będzie less waste łatwiejsze w implementacji, niż wdrożenie zero waste. Warto próbować, a nawyki zero waste wejdą Ci w krew szybciej, niż się wydaje. Zero waste umożliwia bowiem generowanie oszczędności, co w obecnych czasach jest nie do przecenienia, a jednocześnie celem zero waste jest m.in. ograniczenie marnowania żywności oraz produkcji wszelakich odpadów, a więc jest to chwalebna walka o dobro naszej planety.
Kuchnia zero waste- jakie panują zasady?
Jednym z celów całego ruchu jest ograniczenie marnowania żywności. W gruncie rzeczy to nic nowego, tak gotowały nasze mamy, babcie i prababcie. Ta chwalebna oszczędność powróciła do nas jako pewna moda. Miejmy nadzieję, że zagości u nas na dłużej.
Jak stosować zero waste w kuchni? Traktuj przepis jako swego rodzaju inspirację. Strategia zero waste w kuchni zakłada bowiem elastyczne podejście do przepisów kulinarnych- nie musisz trzymać się ich co do słowa, możesz dodać do gotowania element eksperymentu na bazie tego, co aktualnie masz w lodówce. Na podstawie tych doświadczeń możesz stworzyć własną bazę przepisów zero waste. Sporo takich kulinarnych inspiracji znajdziesz też w Internecie. Dzięki nim dowiesz się, jak możesz wykorzystać resztki czy pewne składniki, które do tej pory po prostu lądowały w śmieciach, a także np. części warzyw, co zapewne Ci się dotąd nawet nie śniło. Znajdziesz przy tym cenne wskazówki, jak stosować zero waste i związane z tym sprawdzone patenty, a także poznasz model gotowania promujący zero waste w kuchni na co dzień. Jeśli zaś nie gotujesz w domu, koniecznie sprawdź aplikacje do ratowania jedzenia, o których pisałem na moim blogu.
Co to są produkty zero waste?
Produkty w stylu zero waste, nie są jakąś wielką filozofią. Podczas zakupów warto sprawdzić, czy wybrany przez Ciebie produkt jest Ci rzeczywiście niezbędny, czy jest dobrej jakości i pożyje minimum kilka lat, czy można go wykorzystać wielokrotnie, czy jest energooszczędny. Sprawdź, z jakich materiałów jest wykonany produkt oraz jego opakowanie. Upewnij się, że są to surowce odnawialne, a opakowanie- ekologiczne. Strategia zero waste zakłada ponowne wykorzystanie naczyń np. butelek czy pojemników np. po kapsułkach do prania, torebek na zakupy, środków higieny osobistej np. kubeczka menstruacyjnego zamiast tradycyjnych podpasek czy maszynek do golenia, których ostrza można wymienić. Jak sam widzisz, reguły zero waste nie są wcale takie trudne. Możesz na początek wybierać pośród praktyk zero waste te, które nie będą dla Ciebie zbytnio uciążliwe. Naucz się, jak oszczędzać z głową, jak planować domowe wydatki, jak zorganizować życie, by generować oszczędności.
Czym są zakupy zero waste?
Zakupy zero waste powinny opierać się na planowaniu i dobrej organizacji. Istotne jest nie tylko holistyczne planowanie wydatków, ale także dobre zaplanowanie konkretnych zakupów. Wychodząc do sklepu, weź ze sobą odpowiednią liczbę toreb na zakupy. Stwórz listę zakupów, której będziesz się trzymać, by nie kupować produktów impulsowo. Naucz się odmawiać, gdy sprzedawca proponuje Ci produkty, których zakupu nie planowałeś i tak naprawdę nie są Ci potrzebne. To trudna sztuka, ale warto ją posiąść. Co najistotniejsze, warto być w tych działaniach konsekwentnym. Możesz również spróbować zarazić swoim eko podejściem znajomych. Sięgaj po prezenty zero waste np. bidon, składany kubek z filtrem, silikonowe pojemniki na żywność etc. A nuż Twoim bliskim próba podejścia zero waste, m.in. ograniczenie marnowania żywności, spodoba się na tyle, że sami złapią bakcyla. Możesz również wybrać się na targi zero waste. To świetna okazja, by nie tylko zrobić zakupy zero waste, ale również poszerzyć swoją wiedzę na temat ekologii.
Podsumowanie
Zero waste to niekoniecznie jakieś tajemnicze „produkty zero waste”, oznacza to po prostu w praktyce świadome niemarnowanie. Strategia zero waste może dotyczyć codziennego przygotowywania posiłków, ograniczania ilości śmieci, reperowania sprzętów zamiast kupowania nowych etc. Gaszenie światła przy opuszczaniu pomieszczenia to też zero waste. Zero waste eliminuje po prostu produkty jednorazowego użytku, nienadające się do recyclingu, w nieekologicznych opakowaniach i promuje planowanie zakupów, dobrą organizację życia i niemarnowanie żywności. Moda na zero waste lifestyle jest bardzo chwalebnym trendem, a do tego życie zero waste posiada szereg bezcennych zalet, nie tylko dla planety, ale i dla Twojego portfela. Zdziwisz się, jak spore oszczędności w budżecie domowym może dzięki temu wygenerować. Pamiętaj, niemarnowaniem nie zajmują się tylko wielkie organizacje. Dokonując drobnych wyborów na co dzień, masz wpływ na to, co się stanie z naszą planetą i w jakim tempie zmiany te będą postępować. Zero waste zaczyna się od Ciebie, a doradzić Ci w tym może psycholog biznesu.