Polacy znajdują się czołówce najbardziej zapracowanych osób w Europie – tak wynika z danych zebranych przez OECD Employment w 2021 roku. Wielu z nas spędza czas pracy, wykonując dodatkowe zadania albo wyrabiając nadgodziny. Tak długi czas pracy często doprowadza do odczuwania skutków stresu, zmęczenia i wypalenia zawodowego. Możesz to zmienić, jeśli zadbasz o work life balance. W tym artykule psycholog biznesu podpowie, czym jest i jak poprawić work life balance.
Spis treści
Work life balance – co to takiego?
Najprościej rzecz ujmując, to umiejętność utrzymania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Polega na zachowaniu idealnych proporcji obu sfer tak, aby mogły wzajemnie się uzupełniać i wspierać. Oficjalnie jego definicja mówi o tym, że jest to koncepcja zarządzania czasem, która stawia sobie za cel odnalezienie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
Work life balance – dlaczego jest tak ważny?
Umiejętność zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym to absolutny fundament zdrowego i szczęśliwego życia. To klucz do bycia produktywnym w pracy, a jednocześnie do budowania pozytywnych relacji z innymi osobami. A to dopiero początek zalet.
Lepsze samopoczucie
The Australian Institute of Business podkreśla, że dzięki praktykowaniu work life balance poprawia się jakość życia pracowników, ich samopoczucie jest zdecydowanie lepsze. Osoby zmęczone swoją pracą obniżają poziom produktywności całego zespołu, są bardziej zestresowane i czują się wypalone zawodowo.
Zdrowe ciało
Dzięki niemu pracownicy mają więcej czasu na regularną aktywność fizyczną, poprawia się ich kondycja fizyczna i wytrzymałość. Obniża także ryzyko wystąpienia chorób serca, otyłości czy udaru. Uprawianie aktywności fizycznej ułatwia zwalczanie skutków stresu.
Bardziej satysfakcjonujące budowanie relacji
Praktykowanie równowagi między życiem zawodowym przyczynia się do bardziej satysfakcjonujących relacji zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej. Kiedy osoby pracujące poświęcają odpowiednią ilość czasu na swoje życie prywatne, mogą bardziej świadomie uczestniczyć w relacjach z rodziną, partnerem czy przyjaciółmi. Dzięki temu mogą tworzyć głębsze więzi, spędzać jakościowy czas razem i lepiej zrozumieć potrzeby i oczekiwania swoich bliskich. Z drugiej strony, zapewnienie sobie czasu na odpoczynek i regenerację pozwala im być bardziej obecnymi i zaangażowanymi w wykonywane obowiązki zawodowe, a to sprzyja budowaniu pozytywnych relacji z kolegami i współpracownikami oraz pozwala na budowanie przyjaznej atmosfery w miejscu pracy.
Elastyczne godziny pracy, a work life balance w Polsce?
Od momentu wybuchnięcia pandemii Covid-19 możliwość pracy zdalnej czy elastyczny czas pracy stały się bardzo atrakcyjnymi formami wykonywania obowiązków zawodowych. Na wielu stanowiskach nie było potrzeby, aby pracownicy pracowali w sztywnych godzinach.
Mimo że już od dawna obostrzeń nie ma, wielu pracowników zdecydowało się na pracę zdalną. Okazuje się jednak, że nie zawsze elastyczne godziny pracy są korzystne. Zdarza się, że taka forma wykonywania obowiązków zaburza równowagę pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. Brak granicy szczególnie objawia się u kobiet. Trudniej jest im ustalić granice pomiędzy życiem zawodowym a osobistym.
Wdrożenia dyrektywy Work life balance w Polsce
Problemem zachowania odpowiedniej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym zajął się również polski rząd. Wdrożył ustawę o work life balance w celu poprawy jakości życia pracowników poprzez zapewnienie równowagi między życiem zawodowym, a prywatnym. Ma niwelować różnice pomiędzy pracownikami posiadającymi dzieci i bezdzietnymi oraz pomiędzy kobietami a mężczyznami. Ma również zwiększyć udział kobiet na rynku pracy.
Dzięki dykretywie work – life balance wszyscy mają mieć równe możliwości godzenia życia prywatnego z pracą. Nowe przepisy zwiększyły uprawnienia rodziców, zostały wprowadzone również po to, aby zachęcić ojców do aktywniejszego udziału wychowaniu dzieci. Stworzyły równe szanse dla kobiet chcących wrócić do pracy poprzez promowanie partnerskiego modelu rodziny.
Przeczytaj więcej o: współpraca w grupie
Dyrektywa work life balance – kiedy została wprowadzona i co zyskali dzięki niej pracownicy?
Dyrektywa work life balance w Polsce została wprowadzona 23 kwietnia 2023 roku. Znowelizowała Kodeks Pracy. To implementacja unijnej dyrektywy work-life balance (UE) 2019/1158 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców. Co się zmieniło dzięki niej?
- Pracownikom przysługuje urlop opiekuńczy, bezpłatny w wymiarze 5 dni kalendarzowych, udzielany jest na opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny zamieszkującym w tym samym gospodarstwie domowym.
- Zwolnienie z pracy (siła wyższa) w wymiarze od 2 do 16 godzin w ciągu roku z powodu działania siły wyższej w sprawach rodzinnych.
- Wyłączny urlop rodzicielski dla każdego z rodziców, trwający 9 tygodni. Tej części urlopu nie można przenieść na drugiego z rodziców.
- Ochrona przed rozwiązaniem umowy o pracę. Pracodawca nie nie może rozwiązać umowy o pracę od dnia złożenia wniosku o urlop ojcowski, macierzyński itd.
- Urlop ojcowski – trwa 10 dni roboczych i pracownicy mogą skorzystać z niego do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia.
- Praca w godzinach nadliczbowych – bez zgody pracownika pracodawca nie może zatrudniać go w godzinach nadliczbowych, jeśli dziecko nie ukończyło 8 roku życia.
- Możliwość wnioskowania pracowników u pracodawcy o elastyczny rozkład czasu pracy.
Drugi z obszarów dyrektywy work – life dotyczy przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy o koncentruje się na formalnej stronie umów pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą:
- Pracodawca ma obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony. Nie dotyczy on umów zawartych przed 26 kwietnia 2023, od czasu obowiązywania dyrektywy work – life.
- Umowy o pracę na czas próbny – okres próbny może trwać 3 miesiące tylko wtedy, gdy pracodawca zamierza zatrudnić pracownika na czas określony.
- Pracodawca nie może zabronić pracownikowi jakiegokolwiek dodatkowego zatrudnienia, chyba że pracownika dotyczy zakaz konkurencji.
- Informacja o warunkach zatrudnienia.
Jak możesz poprawić work – life balance, aby być bardziej efektywnym w firmie?
Nie ma jednego sposobu na to, aby poprawić work – life balance. Wszystko zależy od tego, jakie masz potrzeby i priorytety. Jeśli więc, nie wiesz od czego, zacząć, aby zachowywać równowagę w życiu prywatnym i zawodowym, skorzystaj z mojej ściągi.
Ustal granice
Określ godziny pracy i czasu przeznaczonego na życie prywatne i konsekwentnie przestrzega ich. Świadomie decyduj, kiedy zaczniesz pracować i kiedy kończysz, bez ciągłego wchodzenia w tryb „pracy po godzinach”. Pamiętaj o tym, że bardzo ważne jest to, abyś zakomunikował granice, które sobie wyznaczysz swojemu pracodawcy oraz bliskim osobom. Wszyscy powinni wiedzieć, kiedy jesteś dostępny w pracy i kiedy masz czas dla siebie.
Zacznij planować
Dzięki planowaniu i organizacji czasu pracy będziesz efektywniej zarządzać czasem i zobowiązaniami. Będziesz bardziej produktywny i mniej odczuwał skutki stresu. Stwórz listy zadań i ustal priorytety. Dzięki nim unikniesz nadmiernego chaosu. Skoncentrujesz się na tym, co masz zrobić. Dodatkowo jeśli będziesz odznaczał je jako wykonane, poczujesz satysfakcję ze swojej pracy.
Wyznacz czas na odpoczynek
Wyznaczenie czasu na odpoczynek jest kolejnym sposobem na to, aby poprawić work – life balance. Jeśli będziesz pracować przez dłuższy czas bez przerwy, twoja produktywność i skupienie mogą maleć, a także możesz doświadczać zwiększonego stresu i zmęczenia. Dzięki regularnym przerwom zregenerujesz swój umysł. Nawet krótkie przerwy w ciągu dnia pomogą Ci w przywróceniu koncentracji i zwiększeniu efektywności.
Dziel się obowiązkami
Jeśli czujesz, że nadmiar obowiązków przytłacza Cię, poproś współpracowników o to, aby przyjęli część obowiązków za Ciebie. Jeśli pracujesz zdalnie w domu a łączenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi jest dla Ciebie zbyt trudne poproś rodzinę o to, aby pomogła Ci w opiece nad dziećmi.
Znajdź czas dla siebie
Czasami wystarczy 15-30 minut dziennie, abyś mógł w pełni skupić się na sobie. Nie masz tyle? Zastanów się nad tym, ile czasu potrzebujesz na przeglądanie Facebooka i Instagrama. Zamiast tego, poświęć tę chwilę na medytację, czytanie książki lub po prostu na relaksującą kawę.
Unikaj multitaskingu
Choć wielozadaniowość może wydawać się atrakcyjna, często prowadzi do marnowania czasu i obniżenia jakości pracy. Skup się na jednym zadaniu naraz, a zauważysz, że wykonasz je szybciej i efektywniej. To podejście pozwoli Ci również lepiej skoncentrować się na tym, co robisz, co przynosi większą satysfakcję z wykonanej pracy.
Rozwijaj umiejętności asertywności
Asertywność to kluczowa umiejętność w zachowywaniu równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Naucz się wyrażać swoje potrzeby i oczekiwania w sposób jasny i bezpośredni, jednocześnie szanując potrzeby innych oraz udzielać konstruktywnego feedbacku. Dzięki temu unikniesz nadmiernego obciążenia obowiązkami, a także zapewnisz sobie odpowiednią przestrzeń na odpoczynek i regenerację.
Podsumowanie
Wdrożenie dyrektywy w Polsce stanowi kluczowy krok w kierunku zapewnienia zdrowego i zrównoważonego życia zawodowego i prywatnego dla wszystkich pracowników. To więcej niż tylko trendy HR-owskie czy pojęcia obiegowe wśród menedżerów. Wartość tych zmian widać również w poprawie relacji między pracownikami a pracodawcami, gdzie wzrasta wzajemne zrozumienie i szacunek dla granic każdej ze stron. Czy jednak każdy pracodawca może poprawić work – life balance i chce? To dopiero się okaże.